Con tằm lá sắn là đặc sản Quảng Bình, nổi tiếng với giá trị dinh dưỡng cao và được nuôi bằng lá sắn, tạo nên nguồn thực phẩm sạch.
Tuyên Hóa và Minh Hóa, hai huyện miền núi vùng cao phía Tây Bắc Quảng Bình, không chỉ sở hữu cảnh sắc thiên nhiên sơn thủy hữu tình, mà còn lưu giữ nét văn hóa ẩm thực độc đáo. Nổi bật trong số đó là con tằm lá sắn, một đặc sản Quảng Bình. Được nuôi bằng lá sắn sạch, con tằm mang giá trị dinh dưỡng cao, trở thành món ăn được ưa chuộng không chỉ trong tỉnh mà còn lan rộng khắp nơi.
Nghề nuôi tằm ăn lá sắn
Ở vùng núi Tuyên Hóa và Minh Hóa, sắn không chỉ là nguồn cung cấp tinh bột và thức ăn cho gia súc mà còn là thức ăn cho tằm. Những con tằm lá sắn, khác hẳn với tằm lá dâu nhỏ nhắn, sở hữu kích thước lớn hơn ngón tay người lớn, với những gai góc tua tủa chạy dọc cơ thể. Nhờ đó, cây sắn mang đến nguồn thu nhập thêm cho người dân miền núi, góp phần đa dạng hóa kinh tế địa phương.
Nhộng tằm ăn lá sắn
Tháng 5 về, người dân địa phương lại tất bật với vụ nuôi tằm lá sắn. Loại tằm này mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn tằm lá dâu bởi nguồn thức ăn dễ tìm, giá rẻ. Lá sắn giúp tằm sinh trưởng nhanh, ít bệnh tật, thời gian thu hoạch ngắn, giảm thiểu công chăm sóc. Nuôi tằm lá sắn không cần vốn lớn, chỉ cần một vài nong tre, diện tích nhỏ trồng sắn là đủ. Mỗi gói trứng tằm giá chỉ vài chục ngàn đồng, sau 1 tháng sẽ cho thu hoạch khoảng 20kg tằm, với giá bán từ 120.000 – 160.000 đồng/kg.
Người dân thu hoạch tằm chín
Tằm sắn, một nguồn dinh dưỡng phong phú, chứa hàm lượng đạm, chất béo và các vitamin (A, B1, B2, PP, C), khoáng chất (đặc biệt là canxi và photpho) dồi dào. Theo y học cổ truyền, tằm chín vị mặn, tính ấm, có tác dụng bổ thần kinh, hỗ trợ ăn ngủ ngon, thúc đẩy phát triển ở trẻ em, tăng tiết sữa cho phụ nữ sau sinh và phục hồi sức khỏe cho người suy nhược.
Từ xa xưa, người dân đã tin tưởng vào khả năng trị phong của nhộng tằm. Khi gặp phải các triệu chứng như tê bì, đau nhức gân cốt, hay chứng chóng mặt, đầu phong, người ta thường dùng nhộng tằm nấu rượu để ăn hoặc dùng rượu ngâm nhộng tằm để xoa bóp. Cách thức này được cho là hiệu quả trong việc trừ phong, giảm đau nhức, mang lại sự thoải mái cho người bệnh.
Món ngon từ tằm lá sắn – Hương vị độc đáo của núi rừng
Con tằm chín, với vẻ ngoài gai góc, ẩn chứa bên trong hương vị thơm ngon khó cưỡng. Tại địa phương, tằm thường được chế biến thành các món truyền thống như rang giòn, chiên giòn hay xào lá lốt, trở thành món nhậu hấp dẫn hoặc món ăn kèm cơm trắng. Tằm ăn lá sắn có màu vàng ươm, thịt bên trong trắng ngà, thoạt nhìn có vẻ e ngại, nhưng một khi đã thưởng thức, bạn sẽ muốn được nếm thử thêm lần nữa.
Tằm luộc, món ăn dân dã với hương vị độc đáo, được chế biến từ những con tằm đã chín, nhả tơ, không ăn lá nữa. Tằm được rửa sạch, luộc chín tới với một chút muối, thêm gừng và nghệ để tạo màu vàng đẹp mắt và tăng thêm hương thơm. Tằm chín, cắt bỏ đầu chân, thái nhỏ, rắc thêm lá chanh thái sợi, trộn đều để tằm ngấm vị thơm mát của lá chanh. Nước chấm chua cay mặn ngọt với chanh, tỏi, ớt sẽ tôn lên hương vị ngọt thanh, thơm ngon của tằm luộc, mang đến trải nghiệm ẩm thực độc đáo, kích thích vị giác và khứu giác.
Món tằm chiên giòn là một món ăn đơn giản nhưng hấp dẫn. Sau khi sơ chế sạch và trần qua nước sôi để tằm nhả hết tơ, bạn cắt bỏ đầu chân, rồi cho vào chảo dầu nóng già, chiên khoảng 3 phút, thỉnh thoảng đảo đều. Tằm sẽ co lại, trông giòn rụm và có màu vàng đẹp mắt. Vớt tằm ra đĩa, rắc thêm chút lá chanh, thưởng thức nóng, món ăn sẽ càng thêm ngon, đặc biệt thích hợp để nhâm nhi cùng bạn bè.
Tằm chiên giòn rụm, màu vàng hấp dẫn, kích thích vị giác.
Món tằm rang là một món ăn dân dã, giản dị nhưng lại vô cùng hấp dẫn. Sau khi sơ chế tằm, bạn cho chúng vào chảo, không cần thêm dầu, chỉ cần chút bột canh. Khi tằm ra nước, thêm một chút mắm cho thơm, đảo đều để tằm ngấm gia vị. Hơi sém cạnh, bạn cho dầu ăn vào chảo, đảo đều cho tằm vàng đều, thơm phức. Cuối cùng, cho lá chanh hoặc lá lốt thái nhỏ vào, nêm nếm lại và đảo thêm một chút là hoàn thành. Những con tằm rang khéo tay có màu vàng ươm bắt mắt, chất tơ trong bụng lên màu đỏ vàng như lòng đỏ trứng gà, tạo nên sự hấp dẫn khó cưỡng. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được vị bùi bùi, dẻo quánh của tằm cùng hương thơm lừng của lá chanh, thật là ngon đến kỳ lạ!
Món nhộng tằm xào lá lốt hấp dẫn với vị béo ngậy của nhộng, hòa quyện cùng hương thơm thanh mát của lá lốt, là lựa chọn tuyệt vời cho bữa cơm ngày nắng nóng. Phi thơm hành băm với dầu nóng, cho nhộng vào xào nhanh tay, để nhộng săn lại. Thêm lá lốt vào đảo đều, dậy mùi thơm trong vòng hai phút. Nên đảo nhẹ nhàng để nhộng không bị dập. Nêm gia vị vừa ăn, rắc tiêu bột và tắt bếp. Vị béo bùi của nhộng kết hợp với hương thơm đặc trưng của lá lốt, tạo nên món ăn lạ miệng và ngon khó cưỡng. Thưởng thức cùng cơm nóng hoặc lai rai với bánh tráng nướng, bạn sẽ có trải nghiệm ẩm thực độc đáo và thú vị.
Hương vị tằm lá sắn không chỉ là món ăn đơn thuần mà còn là minh chứng cho sự hiếu khách, chân chất của người dân Quảng Bình. Du khách đến thăm Tuyên Hóa và Minh Hóa, vùng đất miền sơn cước, sẽ bị thu hút bởi hương vị ẩm thực độc đáo, khiến lòng lưu luyến chẳng muốn rời.