Làng nghề chổi đót Lệ Bình ở Quảng Bình tồn tại từ trước năm 1985, vượt qua thăng trầm lịch sử, nghề làm chổi đót vẫn được gìn giữ và phát triển mạnh mẽ.
Nằm ẩn mình giữa dòng chảy lịch sử, làng nghề chổi đót Lệ Bình (xã Mai Thủy, huyện Lệ Thủy, Quảng Bình) đã tồn tại từ trước năm 1985. Qua bao thăng trầm, nghề làm chổi đót vẫn được gìn giữ và phát triển mạnh mẽ, góp phần tạo nên nét đặc trưng văn hóa độc đáo của vùng đất này.
Làng nghề chổi đót hôm nay tấp nập, rộn ràng, tất cả đều nhớ ơn bà Lê Thị Lan – người khai sinh ra nghề truyền thống này. Dù không phải người bản địa, bà đã quyết định gắn bó với làng quê, mang theo ước mơ giúp bà con thoát nghèo. Chính đôi bàn tay khéo léo của bà đã truyền dạy bí quyết làm chổi đót, giúp người dân làng có thêm thu nhập, cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc.
Tháng giêng, tháng hai âm lịch, khi làng quê chìm trong tiết trời thanh bình, người dân Lệ Bình lại rộn ràng vào mùa khai thác đót. Họ lặn lội đến tận Khe Sanh – Quảng Trị hay sang tận biên giới Lào để tìm kiếm những cây đót chất lượng nhất. Những bó đót được gánh về, phơi khô cẩn thận, cất giữ kỹ lưỡng để phục vụ cho nghề làm chổi truyền thống. Mỗi gia đình ở Lệ Bình tiêu thụ trung bình từ 3-4 tấn đót khô mỗi năm, tương đương 9-12 tấn đót tươi. Đến Lệ Bình vào những ngày này, du khách sẽ được chứng kiến khung cảnh nhộn nhịp của làng nghề. Từ đầu làng đến cuối làng, đâu đâu cũng vang tiếng cười nói rôm rả của người dân bên những bó chổi đót, tạo nên bức tranh làng quê bình dị mà rực rỡ.
Chổi đót Lệ Bình, sản phẩm truyền thống của người dân Lệ Thủy, không chỉ được ưa chuộng trong địa phương mà còn vươn xa đến Quảng Ninh, Đồng Hới và Đông Hà – Quảng Trị. Nhờ sự cần cù, sáng tạo và tâm huyết, nghề làm chổi Lệ Bình đã trở thành một nghề truyền thống vững bền, tạo công ăn việc làm, góp phần nâng cao đời sống và xóa đói giảm nghèo cho người dân.
Chiếc chổi đót, vật dụng quen thuộc trong mỗi gia đình, ẩn chứa sự khéo léo và công phu. Từ khâu lựa chọn nguyên liệu đến xử lý, tạo hình, từng công đoạn đều đòi hỏi sự tỉ mỉ của người thợ, tạo nên những chiếc chổi bền đẹp, góp phần tô điểm cho không gian sống.
Cây đót là nguyên liệu chính để làm chổi, bông đót phải có màu sắc đều, không quá vàng hay quá xanh. Bông đót cần được phơi khô để tránh ẩm mốc, đảm bảo cây chổi đẹp mắt và bền bỉ.
Để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng, chổi ngày nay được thiết kế với nhiều kiểu dáng và màu sắc phong phú, tạo nên sự lựa chọn phong phú cho khách hàng.
Nghề làm chổi đót ở Lệ Bình là nghề truyền thống, thu hút khoảng 30/110 hộ với gần 100 lao động. Ưu điểm của nghề là phù hợp với mọi lứa tuổi, từ trẻ em chẻ đót, phơi lượm đến người già vót mây, vào cán. Đặc biệt, thời gian làm nghề chủ yếu ở trong nhà, tạo điều kiện cho người dân tranh thủ bất kỳ lúc nào.
Làng nghề chổi đót Lệ Bình – Mai Thủy – Lệ Thủy được công nhận là làng nghề truyền thống bởi UBND tỉnh vào ngày 27 tháng 8 năm 2008, ghi nhận những đóng góp to lớn của làng nghề trong sự phát triển kinh tế của địa phương. Quyết định số 2075/QĐ-UBND đã minh chứng cho giá trị văn hóa và kinh tế đặc biệt của làng nghề này.
Dù vất vả, gian nan, những người thợ làm chổi Mai Thủy vẫn kiên trì bám nghề, giữ gìn truyền thống, góp phần làm rạng danh làng nghề, tạo nên niềm tự hào cho người dân Lệ Thủy.