Bản Tà Vờng, một điểm du lịch độc đáo tại Quảng Bình, nằm ẩn mình dọc biên giới Việt – Lào, là nét chấm phá khó quên trong hành trình khám phá miền Trung đầy nắng và gió.

Bản Tà Vờng, một nét chấm phá độc đáo trong hành trình khám phá Quảng Bình, ẩn mình trên vùng biên giới với Lào, thuộc xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa. Nơi đây là một trong ba bản của vùng Lòm, hứa hẹn mang đến cho du khách những trải nghiệm khó quên về văn hóa, con người và khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ của mảnh đất miền Trung nắng gió.

Nằm ẩn mình giữa thung lũng dưới chân núi Chà Cáp, cách UBND xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình gần 30 km là bản Tà Vờng. Để đến được đây, từ trung tâm thành phố Đồng Hới, du khách đi theo đường mòn Hồ Chí Minh, ngược lên quốc lộ 12A, rồi rẽ vào cung đường uốn lượn, vượt qua chục ngọn núi đèo dốc quanh co đẹp như tranh vẽ.

Núi non hùng vĩ, ẩn hiện giữa mây trời là Bản Tà Vờng, đẹp như một bức tranh sơn thủy hữu tình. Ảnh: Dương Phong.

Từ trên đỉnh đồi, bản làng ẩn hiện trong sương sớm, những ngôi nhà sàn vững chãi như điểm tô giữa khung cảnh núi rừng Trường Sơn hùng vĩ. Dãy Giăng Màn mờ ảo phía xa, tô điểm thêm nét lãng mạn cho bức tranh bình yên nơi đây.

Lối lên bản Tà Vờng như được dân bản xẻ thành bậc thang, men theo sườn đồi thoai thoải. Du khách sẽ bị ấn tượng bởi cảnh quan ngăn nắp đến lạ của bản làng. Những ngôi nhà sàn nối tiếp nhau theo từng cụm, từ sàn nhà đến lối đi đều được quét dọn sạch sẽ, gọn gàng. Mỗi ngôi nhà lại sở hữu một vườn rau xanh mướt, tự trồng. Ngồi ở cửa sổ bất kỳ ngôi nhà sàn nào, du khách cũng có thể phóng tầm mắt ra xa, ngắm nhìn khung cảnh núi rừng bao la hùng vĩ. Tà Vờng đẹp như một bức tranh sơn thuỷ hữu tình, thanh bình và mộc mạc, khiến lòng người say đắm.

Núi Tà Vờng không chỉ là khối đá sừng sững, mà còn là nguồn cội của dòng suối Tà Leng. Từ những thác nước nhỏ li ti trên đỉnh núi, nước chảy róc rách, uốn khúc mềm mại, ôm lấy bản nhỏ, nuôi dưỡng cư dân bản địa hàng ngàn năm nay. Những bậc thác, bãi đá lổm nhổm, cùng với thảm cỏ xanh non, hoa dại đua nở hai bên bờ, tạo nên vẻ đẹp quyến rũ khó cưỡng cho dòng suối Tà Leng.

Nằm giữa lưng chừng núi, ngôi làng như được bao phủ bởi tấm thảm mây trắng muốt. Khi hoàng hôn buông xuống hay bình minh ló rạng, những đám mây nhẹ nhàng như sà xuống, quấn quýt quanh những mái nhà sàn, tạo nên khung cảnh nên thơ, khiến người ta liên tưởng đến một chốn bồng lai tiên cảnh.

Nơi đây quanh năm ẩn mình trong màn sương mù bồng bềnh, tạo nên khung cảnh huyền ảo.

Bản Tà Vờng trước đây nằm sâu trong núi, cách địa điểm hiện tại hơn 2km, bên kia suối Tà Leng. Địa hình dốc, mỗi mùa mưa lũ, đất đá bị xói lở, đe dọa an nguy của người dân. Năm 2010, một mảng núi lớn sạt lở, suýt nữa cướp đi sinh mạng và nhà cửa của họ. Điều này đã thôi thúc người dân di dời đến vị trí an toàn hơn.

Trước nguy cơ sạt lở đe dọa, chính quyền và Bộ đội Biên phòng đã kịp thời vận động người dân di dời khỏi vùng nguy hiểm, xây dựng bản mới trên ngọn đồi gần bản Dộ, đảm bảo an toàn cho bà con.

Bản Tà Vờng, nơi sinh sống của 25 hộ gia đình thuộc tộc người Mã Liềng và Mày của dân tộc Chứt, hiện là một bức tranh rạng rỡ của sự hiền hậu và mến khách. Trưởng bản Hồ Khiên vui mừng chia sẻ: “Từ khi chuyển về đây, trẻ em không còn phải bỏ học trong những ngày mưa lũ”. Bởi lẽ, một trường tiểu học với sáu lớp học, mỗi lớp khoảng 15 học sinh, đã được xây dựng ngay sát chân đồi. Bản Tà Vờng còn tự hào có lớp mẫu giáo riêng, mang đến cho những mầm non trong bản một khởi đầu tươi sáng.

Dù đã chuyển đến bản mới, người Mã Liềng và Mày ở Tà Vờng vẫn gìn giữ trọn vẹn những nét văn hóa truyền thống. Lễ cúng giang sơn, buộc chỉ cổ tay, cúng cơm mới… đều được tổ chức chu đáo, thể hiện sự gắn bó mật thiết của họ với quê hương. Mùa lễ hội về, trai gái bản làng diện áo quần đẹp, chuẩn bị chu đáo rượu thịt để già làng Hồ Xếp làm lễ tế Giàng, trời đất, thần rừng, giữ gìn bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc mình.

Du lịch Quảng Bình, đến với Bản Tà Vờng, bạn sẽ được đắm mình trong khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, hít thở không khí trong lành và hòa mình vào cuộc sống bình dị của người dân bản địa. Bạn có cơ hội trải nghiệm những công việc thường ngày như giăng lưới bắt cá, giã chày, hái rau, thu hoạch những thành quả lao động và thưởng thức hương vị đặc trưng của ẩm thực miền sơn cước: cá khe nướng thơm lừng, cơm Pồi dân dã, hoa chuối rừng ngọt ngào, rau rừng luộc thanh mát.

Ngôi nhà sàn của trưởng bản và hai ngôi nhà khác trong bản đã được chọn làm nơi lưu trú theo mô hình du lịch cộng đồng, mang đến cho du khách trải nghiệm độc đáo. Một đêm nghỉ ngơi giữa khung cảnh gió núi và mây ngàn, trò chuyện cùng đồng bào, nhâm nhi ly rượu cay nồng sẽ là những khoảnh khắc đáng nhớ.