Làng Cồn Ngựa (thôn Thuận Hòa), nằm giữa sông Gianh, xã Quảng Trường, Quảng Trạch, Quảng Bình, nổi tiếng với cảnh đẹp hữu tình của dòng sông.

Nằm giữa dòng sông Linh Giang (nay là sông Gianh), thôn Thuận Hòa hay làng Cồn Ngựa thuộc xã Quảng Trường, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình. Làng có diện tích khoảng 100 ha, là nơi sinh sống của hơn 1.000 người dân.

Lịch sử tên gọi làng Cồn Ngựa

Làng Cồn Ngựa, với tảng đá hình con ngựa nằm uy nghi ngay đầu làng, mang dấu ấn lịch sử từ thời các quan lại chăn thả ngựa nơi đây. Ngày nay, Cồn Ngựa là một làng quê yên bình, chuyên canh nông nghiệp, đồng thời sở hữu đội tàu đánh bắt xa bờ, mang đến nguồn lợi từ biển khơi.

Cửa sông Gianh trải dài trước mắt, làng Cồn Ngựa nằm yên bình dưới chân trời xa.

Lịch sử tên gọi làng Cồn Ngựa có thể chia thành hai giai đoạn: giai đoạn trước và giai đoạn sau khi làng được đặt tên là Cồn Ngựa.

• Làng Cồn Ngựa, trước năm 1945, mang tên gọi đặc biệt bởi một tảng đá khổng lồ hình dáng con ngựa ngay đầu làng. Người dân địa phương gọi tảng đá này là “con ngựa đá”, và truyền thuyết kể lại rằng nó là hóa thân của một vị thần rồng, được phái xuống để canh giữ cho làng bình yên.
• Sau Cách mạng Tháng Tám, làng Cồn Ngựa được đổi tên thành thôn Thuận Hòa. Dù vậy, tên gọi thân thuộc “làng Cồn Ngựa” vẫn được người dân địa phương lưu giữ và sử dụng trong đời sống thường nhật.

Làng Cồn Ngựa – cái tên xưa cũ ấy vẫn được lưu truyền rộng rãi trong đời sống dân gian, là minh chứng cho lịch sử và văn hóa lâu đời của vùng đất này.

Nổi tiếng với nghề làm bánh chưng, làng Cồn Ngựa tự hào với sản phẩm truyền thống độc đáo. Được chế biến từ những nguyên liệu thượng hạng như gạo nếp cái hoa vàng, thịt lợn mỡ, đậu xanh, hành lá và lá dong, bánh chưng Cồn Ngựa mang hương vị thơm ngon, dẻo dai, màu sắc hấp dẫn, chinh phục mọi thực khách.

Làng Cồn Ngựa ẩn mình giữa dòng sông Gianh, từ trên cao, khung cảnh thơ mộng như một bức tranh tuyệt đẹp.

Cồn Ngựa không chỉ nổi tiếng với khung cảnh thiên nhiên thơ mộng mà còn lưu giữ những dấu ấn lịch sử – văn hóa đậm nét. Đình làng cổ kính từ thời Lê, chùa làng thanh tịnh từ thời Nguyễn cùng nhà thờ họ Phạm khang trang được xây dựng năm 2022 là những minh chứng rõ nét. Nơi đây, người dân địa phương gìn giữ truyền thống thờ cúng tổ tiên, Thành hoàng làng và Phật, góp phần tạo nên nét văn hóa độc đáo của vùng đất này.

Cồn Ngựa là điểm đến cộng đồng thu hút du khách với làng nghề làm bánh chưng truyền thống. Nơi đây mang đến cơ hội trải nghiệm văn hóa độc đáo, khám phá lịch sử và thưởng thức ẩm thực dân dã hấp dẫn của Quảng Bình.

Làng Cồn Ngựa có gì hấp dẫn?

Làng Cồn Ngựa thu hút du khách bởi vẻ đẹp hoang sơ, nét văn hóa độc đáo và những trải nghiệm thú vị.

Làng Cồn Ngựa, với nghề làm bánh chưng truyền thống, là điểm đến hấp dẫn cho du khách muốn khám phá văn hóa ẩm thực độc đáo. Bánh chưng Cồn Ngựa được chế biến từ gạo nếp cái hoa vàng, thịt lợn mỡ, đậu xanh, hành lá và lá dong, mang đến hương vị thơm ngon, dẻo dai và màu sắc bắt mắt. Du khách có thể ghé thăm các hộ gia đình làm bánh để tìm hiểu quy trình truyền thống và thưởng thức những chiếc bánh chưng thơm ngon, đậm đà bản sắc địa phương.

Nghề làm bánh chưng tại Làng Cồn Ngựa đã có lịch sử lâu đời, trở thành nét văn hóa truyền thống của địa phương.

Cồn Ngựa lưu giữ dấu ấn lịch sử và văn hóa đậm nét với đình làng, chùa làng và nhà thờ họ Phạm. Đình làng, xây dựng từ thời Lê, là nơi thờ cúng Thành hoàng làng, thể hiện tín ngưỡng dân gian. Chùa làng, được xây dựng từ thời Nguyễn, là chốn linh thiêng thờ cúng Phật. Nhà thờ họ Phạm, được xây dựng năm 2022, là nơi tưởng nhớ và tôn vinh các vị tổ tiên của dòng họ. Du khách đến Cồn Ngựa có thể tham quan các di tích này để hiểu rõ hơn về lịch sử và văn hóa độc đáo của làng.

Nằm giữa dòng sông Gianh thơ mộng, Cồn Ngựa là một bức tranh thiên nhiên hoang sơ tuyệt đẹp. Du khách có thể lênh đênh trên dòng nước, chiêm ngưỡng cánh đồng xanh ngắt, những con thuyền đánh cá nhấp nhô và dãy núi trùng điệp xa xa, tạo nên một khung cảnh hữu tình khó quên.

Cầu phao là lối đi duy nhất vào Làng Cồn Ngựa trước khi có cầu bê tông vững chắc.

Gia tộc họ Phạm làng Cồn Ngựa

Gia tộc họ Phạm ở làng Cồn Ngựa có lịch sử lâu đời, bắt nguồn từ ông tổ Phạm Bời. Ông Bời, hậu duệ đời thứ 10 của dòng họ, là một ngư dân trên sông Gianh. Hơn 200 năm trước, ông cùng mẹ và 7 người con về làng Cồn Ngựa lập nghiệp, khai sinh ra một dòng tộc thịnh vượng.

Cụ Bời lưu giữ gia phả gia đình qua 4 đời, nhưng vào năm 1954, hậu duệ đời thứ 4, ông Phạm Hậu, đã đốt cuốn gia phả do biến cố lịch sử. Đến năm 1994, ông Phạm Tư Diệm, hậu duệ đời thứ 6 và là trưởng tộc hiện tại, đã cố gắng tái lập gia phả dựa trên lời kể của những người từng được đọc bản gốc.

Họ Phạm làng Cồn Ngựa, với dòng tộc trải dài 19 đời, hơn 200 suất đinh, tự hào ghi dấu ấn lịch sử bởi những người con ưu tú. Từ những bậc hiền tài đỗ đạt cao, góp phần xây dựng đất nước, đến những liệt sĩ anh dũng hy sinh trong các cuộc chiến tranh giành độc lập, dòng tộc Phạm đã viết nên câu chuyện về lòng yêu nước, truyền thống hiếu học và tinh thần bất khuất của dân tộc.

Ngôi nhà thờ họ Phạm uy nghi, cổ kính tọa lạc tại làng Cồn Ngựa.

Di sản văn hóa: Nhà thờ họ Phạm, làng Cồn Ngựa

Nhà thờ họ Phạm ở làng Cồn Ngựa khánh thành năm 2022, là nơi lưu giữ và tôn vinh dòng tộc. Được xây dựng trên diện tích 265m2 với kinh phí 1,2 tỷ đồng, trong đó 400 triệu đồng dành cho mua đất, công trình là minh chứng cho sự đoàn kết và lòng biết ơn của con cháu họ Phạm. Toàn bộ kinh phí được huy động từ sự đóng góp tự nguyện của các thành viên trong gia tộc.

Nhà thờ được xây dựng theo kiến trúc truyền thống của nhà thờ họ Việt Nam, mang dáng dấp quen thuộc với ba gian hai chái, mái cong lợp ngói âm dương. Bên trong, bàn thờ tổ là nơi con cháu trong dòng họ thể hiện lòng thành kính, tưởng nhớ và tri ân các vị tổ tiên.

Nhà thờ họ Phạm, biểu tượng văn hóa tâm linh của làng Cồn Ngựa, đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ và phát huy truyền thống văn hóa của dòng họ Phạm, đồng thời góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống của làng quê Việt Nam.

Di tích Đình làng Cồn Ngựa

Đình làng Cồn Ngựa, một di tích lịch sử – văn hóa từ thời Lê, là nơi tôn nghiêm thờ cúng Thành hoàng làng, mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống của địa phương.

Đình làng Cồn Ngựa, một công trình kiến trúc truyền thống Việt Nam, mang dáng vẻ uy nghi với ba gian hai chái, mái cong lợp ngói âm dương. Bên trong, bàn thờ Thành hoàng làng là nơi linh thiêng, thu hút người dân đến dâng hương, cầu nguyện cho sự bình an và thịnh vượng của làng.

Làng Cồn Ngựa bên dòng Gianh hiền hòa, khung cảnh thanh bình, yên ả, mang vẻ đẹp mộc mạc, bình dị.

Đình làng Cồn Ngựa là biểu tượng văn hóa tâm linh quan trọng của làng, góp phần gìn giữ và phát huy những giá trị truyền thống quý báu của làng quê Việt Nam.

Đình làng Cồn Ngựa không chỉ là địa điểm tâm linh, mà còn là nơi sôi động với các hoạt động văn hóa, xã hội của làng. Mỗi dịp Tết Nguyên Đán, đình làng lại rộn ràng với lễ hội cầu phúc, cầu an, góp phần tạo nên không khí vui tươi, ấm áp cho cộng đồng.

Đình làng Cồn Ngựa, được xếp hạng di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh năm 2018, là minh chứng cho giá trị văn hóa truyền thống của địa phương.

Giếng cổ ở Làng Cồn Ngựa

Giếng cổ làng Cồn Ngựa, xã Quảng Trường, Quảng Trạch, Quảng Bình là minh chứng lịch sử – văn hóa quý giá. Được xây dựng từ thời Lê, giếng cổ đã tồn tại hơn 400 năm, góp phần lưu giữ nét đẹp truyền thống của quê hương.

Giếng cổ ở Làng Cồn Ngựa là di sản văn hóa quý giá, được xây dựng từ thời Lê, có niên đại hàng trăm năm.

Nằm giữa làng Cồn Ngựa, giếng cổ được xây bằng đá xanh, mang hình tròn với đường kính khoảng 2 mét. Bên dưới lòng đất sâu 10 mét, dòng nước trong vắt, mát lành được khai thác từ giếng cổ, phục vụ nhu cầu ăn uống, tắm giặt và sinh hoạt hàng ngày của người dân trong làng.

Giếng cổ làng Cồn Ngựa không chỉ là công trình kiến trúc độc đáo, mà còn là biểu tượng văn hóa tâm linh thiêng liêng. Nơi đây, người dân tin tưởng vào sự linh thiêng, mang lại may mắn và bình an cho làng. Mỗi dịp Tết đến xuân về, dòng người lại tấp nập đổ về giếng, thành kính dâng lễ, cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng, thể hiện sự gắn kết và lòng thành kính của người dân với truyền thống văn hóa quê hương.

Khám phá Cồn Ngựa: Hành trình lý thú cho chuyến du lịch của bạn

Thời tiết lý tưởng để du lịch Cồn Ngựa là từ tháng 1 đến tháng 9, với khí hậu mát mẻ, dễ chịu, thích hợp cho mọi hoạt động khám phá và vui chơi.

Từ Đồng Hới, du khách đi theo Quốc lộ 1A đến ngã tư Ba Đồn, rẽ trái vào Quốc lộ 12A. Tiếp tục đi thẳng đến ngã ba Cầu phao Thuận Hòa, qua cầu là đến Cồn Ngựa.

Cồn Ngựa mang đến lựa chọn lưu trú đa dạng, từ nhà dân thân thiện đến khách sạn và nhà nghỉ nhỏ ấm cúng.

Du khách đến Cồn Ngựa nhất định phải thử những món ngon đặc trưng như bánh chưng thơm ngon, canh chua cá bống sông Gianh đậm đà, và gỏi cá nhệch thanh mát.